Staż pracy w przypadku umowy zlecenia

Są sytuacje, gdy pracownik i pracodawca zawierają umowę cywilnoprawną dotyczącą wykonania konkretnej prawnej czynności w określonym czasie, a więc pracy na umowę zlecenie.
Praw i obowiązków dla obu stron nie określają przepisy Kodeksu pracy, a jedynie Kodeksu cywilnego. Dlatego bardzo ważne jest, by spisując umowę określić zakres obowiązków zleceniobiorcy, stronę i sposób dostarczenia materiałów potrzebnych do wykonania zlecenia, wysokość wynagrodzenia i sposób wypłaty, zakres odpowiedzialności obu stron umowy.
Z punktu widzenia zleceniobiorcy ciągle najbardziej niekorzystne są zagadnienia typu: umowa zlecenie a staż pracy, umowa zlecenie a wynagrodzenie w czasie choroby, umowa zlecenie a urlop wypoczynkowy. Ponieważ do umowy zlecenia nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy, zleceniobiorca nie nabywa określonych nim praw. Nie ma prawa do urlopu wypoczynkowego ani ekwiwalentu za niego, wynagrodzenia w czasie choroby, dodatków za pracę nadliczbową. Umowa zlecenie nie liczy się do stażu pracy i nie daje ciągłości zatrudnienia. Pracodawca może wypowiedzieć ją z dnia na dzień, ale zleceniobiorca też może ją zerwać w każdej chwili, jeżeli w umowie nie było punktu określającego okres wypowiedzenia.
Umowa zlecenie jak każda umowa cywilnoprawna powinna być zawarta na piśmie i podpisana przez obie strony. Niezależnie od rodzaju umowy pracodawca jest zawsze zobowiązany do zapewnienia pracownikom higienicznych i bezpiecznych warunków pracy.
Wysokość wynagrodzenia na umowę zlecenie w przypadku przyjęcia stawki godzinowej od 1 stycznia 2017 roku jest uzależniona od minimalnego wynagrodzenia o pracę. Na pracodawcy ciąży obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS-u. Jedynie w przypadku, gdy zleceniobiorca posiada inne tytuły do ubezpieczenia wartości przynajmniej minimalnej krajowej,(więc są za niego odprowadzane składki z innego stosunku pracy), zleceniodawca płaci tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Jeżeli zleceniobiorcą jest student, który nie ma ukończonych 26 lat, zleceniodawca nie ma obowiązku zgłaszać go do ubezpieczeń ZUS.
Mimo to umowa zlecenie nie chroni interesów pracownika. Brak stażu pracy, niepewność jutra i możliwość zwolnienia z dnia na dzień, brak urlopów i wynagrodzeń za czas choroby czynią ten rodzaj umowy nieatrakcyjnym. Na plus z kolei należy zaliczyć, że wykonanie pracy określonej w umowie zleceniu nie może być ograniczone narzuconym stałym miejscem i godzinami pracy i nie może być podporządkowane nadzorowi pracodawcy. Nie może być tez stosowany bezwzględny wymóg osobistego świadczenia pracy. Wystąpienie tych czynników jest charakterystyczne dla spełnienia kryteriów stosunku pracy, czyli odpowiada kryterium umowy o pracę. Pracodawca popełnia więc wykroczenie przeciwko prawom pracownika. W przypadku kontroli Państwowej Inspekcji Pracy oprócz ukarania mandatem nieuczciwy pracodawca zobowiązany do zawarcia umowy o pracę wstecz i wypłacenia wszelkich należności ze stosunku pracy, nadgodzin i nie wykorzystanego urlopu.